Ինչպե՞ս են աշխատում շնչուղիները
Ինչպե՞ս են կառուցված մեր շնչուղիները
Սովորաբար օդը ներս են շնչում քթի միջոցով:
Երբ մեր օրգանիզմին ավելի շատ օդ է անհրաժեշտ, քիթը միշտ չէ, որ ամենաարդյունավետ միջոցն է օդը դեպի թոքեր փոխանցելու համար:
Ուստի, երբեմն կարող է անհրաժեշտ լինել բերանով շնչել, հատկապես մարզվելու ժամանակ:
Քիթ կամ բերան մտնելուց հետո օդն անցնում է շնչափողով կամ «օդի խողովակով»:
Շնչափողը բաժանվում է ձախ և աջ բրոնխային խողովակների, որոնք կոչվում են բրոնխներ:
Դրանք գնում են ներքև դեպի թոքեր, որտեղ նրանք շարունակում են բաժանվել ավելի ու ավելի փոքր խողովակների:
Ամենափոքր խողովակներն ավարտվում են օդային պարկերով, որոնք կոչվում են ալվեոլներ:
Նորմալ թոքերը պարունակում են ավելի քան 300 միլիոն այդպիսի փոքրիկ օդային պարկեր:
Եթե դրանք բացվեին և հարթ մակերեսի վրա դրվեին, դրանք կփակեին թենիսի խաղադաշտի կրկնակի տարածք:
Ալվեոլները նմանվում են բրոնխային խողովակներին կցված փոքրիկ խաղողի ողկույզների:
Յուրաքանչյուր օդային պարկ շրջապատված է փոքրիկ արյունատար անոթներով:
Այստեղ է, որ մեր շնչած թթվածինը փոխանակվում է ածխաթթու գազի հետ:
Մեր շնչած օդը թթվածին է պարունակում:
Թթվածինը գազ է, որը մարմինն էներգիայով է ապահովում:
Այն ներթափանցում է մեր արյունատար անոթներ թոքերի փոքր օդային պարկերի միջոցով:
Ածխածնի երկօքսիդը գազ է, որն արտադրվում է օրգանիզմի կողմից՝ որպես թափոնային պրոդուկտ:
Ածխաթթու գազից մեր մարմինը մաքրելու համար այս գազը մարմնից տեղափոխվում է դեպի շնչուղիների փոքրիկ արյունատար անոթներ: Ածխաթթու գազը դուրս է գալիս արյան միջից շնչուղիներով. այն մտնում է օդային պարկեր և դեպի դուրս է արտաշնչվում թոքերից:
Որպեսզի մեր մարմինը գործի, ինչպես հարկն է, մեծապես կարևորվում է թթվածնի ներշնչման և ածխաթթու գազի արտաշնչման կանոնավոր տեմպը:
Ինչպե՞ս են աշխատում շնչուղիները: 1. Քիթ 2. Բերան 3. Կոկորդ 4. Շնչափող 5. Թոք 6. Բրոնխներ
Մեր շնչուղիների նպատակը
Մեր թոքերի նպատակն է թթվածին մատակարարել օրգանիզմին և օրգանիզմից հեռացնել ածխաթթու գազը:
Թթվածինը պարունակվում է մեր շնչած օդի մեջ և մեզ էներգիա է հաղորդում:
Ածխաթթու գազը մեր օրգանիզմի թափոնային պրոդուկտն է:
Որպեսզի մեր մարմինը գործի, ինչպես հարկն է, թթվածինը պետք է մտնի արյան մեջ, իսկ ածխաթթու գազը` դուրս գա արյան միջից կանոնավոր տեմպով
Ինչպե՞ս են մեր շնչուղիները պաշտպանվում գրգռիչներից
Շնչուղիներն ունեն գրգռիչներից պաշտպանվելու մի քանի եղանակ:
Քիթ
Օդը շնչելիս քիթը ֆիլտրի դեր է կատարում՝ կանխելով անցանկալի խոշոր մասնիկների մուտքը դեպի ստորին շնչուղիներ:
Խորխ և թարթիչներ
Եթե գրգռիչը ներթափանցում է բրոնխային խողովակները, այն անշարժանում է ներսում գտնվող լորձի բարակ շերտի մեջ:
Այս լորձը կոչվում է նաև խորխ կամ թուք:
Այն անընդհատ դեպի բերան է տեղաափոխվում թարթիչ կոչվող փոքրիկ մազիկներով, որոնք շարված են բրոնխային խողովակների երկայնքով:
թարթիչները բրոնխներից խորխը տեղափոխում են դեպի կոկորդ, որտեղ խորխը կուլ է տրվում:
Մեր մարմինն այդ անում է բնազդաբար:
Հազ
Շնչուղիների մեկ այլ պաշտպանիչ միջոց է հազալը:
Հազալու գործընթացը տեղի է ունենում բրոնխային խողովակների գրգռման արդյունքում:
Հազի միջոցով խորխը շնչուղիներից կարող է հեռացվել ավելի արագ, քան թարթիչների միջոցով: