Ի՞նչ է հազը:
Հազը ռեֆլեքս է, որն իրենից ներկայացնում է օրգանիզմի ինքնաբուխ, ավտոմատ արձագանք:
Ինչպես մյուս ռեֆլեքսները, ինչպիսիք են, օրինակ` փռշտալը կամ թարթելը, հազն օգնում է պաշտպանել մարմինը, տվյալ դեպքում՝ պաշտպանել շնչուղիները գրգռիչներից:
Մեր շնչուղիները հագեցած են նյարդերով, որոնք հայտնաբերում են գրգռիչներին և ազդանշան ուղարկում դեպի ուղեղ:
Ի պատասխան՝ ուղեղն ազդանշան է ուղարկում կրծքավանդակի պատի և որովայնի մկաններին՝ արագ և ուժգին խորը շունչ քաշելու համար, որին հաջորդում է արագ և ուժգին արտաշնչումը՝ուղղված գրգռիչի հեռացմանը:
Այս օգտակար և գրեթե ակնթարթային արձագանքը կոչվում է հազ:
Հազալը կարող է օդն ու մասնիկները դուրս մղել շնչուղիներից ժամում մինչև 50 մղոն արագությամբ:
Ինչու՞ ենք հազում
Հազալն օգնում է մաքրել շնչուղիները գրգռիչներից, ինչպիսիք են փոշին և այլ թունավոր նյութերը։
Հազալը նաև կարևոր դեր է խաղում շնչուղիները խորխից մաքրելու գործում:
Սովորաբար, մեր շնչուղիները փոքր քանակությամբ լորձ են արտադրում՝ դրանք խոնավ պահելու և բարակ շերտ պահպանելու համար, որով պատվում է բրոնխների (բրոնխիալ ուղիներ) ներսի հատվածը:
Լորձի այս շերտը գործում է որպես պաշտպանիչ բարիեր գրգռիչների դեմ, որոնք կարող են ներս շնչվել, սա կարևոր է դեպի շնչուղիներ ներս մտնող գրգռիչների անշարժացումը կանխելու համար:
Այս լորձն անընդհատ բարձրանում է դեպի բերան բրոնխիալ ուղիների երկայնքով ձգվող փոքրիկ մազիկներով, որոնք կոչվում են թարթիչներ:
Նրանք բրոնխներից խորխը տեղափոխում են դեպի կոկորդ, որտեղ խորխը կուլ է տրվում:
Ժամանակ առ ժամանակ, ոչ հաճախակի հազալը նպաստում է խորխի մոբիլիզացմանը և օրգանիզմի վրա որևէ բացասական ազդեցություն չի ունենում:
- Բրոնխների ներսում
- Լորձաթաղանթի բարակ շերտ
- Թարթիչավոր էպիթել
- Բրոնխիալ խողովակների լորձաթաղանթ